1 Star2 Stars3 Stars4 Stars5 Stars (4 votes, average: 5,00 out of 5)
Загрузка...
137 views

Талба Таатта талыы күтүөтэ — Чөркөөх Баһылайа.

Саха Республикатын суруйааччыларын Союһун,Аан дойдутаа5ы суруйааччылар Союзтарын чилиэннэрэ (Международное Сообщество Писательских Союзов), тыа хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ Василий Андреевич Алексеев быйыл төрөөбүтэ 75 сылын  туолар.Кини 1949 с. муус устар 8 күнүгэр Үөһээ Бүлүү оройуонугар Кырыкый нэһилиэгэр төрөөбүтэ.Дүллүкү аҕыс кылаастаах оскуолатын кэнниттэн 1966с. Дьокуускайдааҕы үүт-арыы маастардарын бэлэмниир оскуоланы,1977с. с.Вологодскайдааҕы үүт промышленноһын институтун иһинэн сыры оҥорор маастардар курстарын бүтэрбитэ. Таатта улууһугар 1967с.кэлбитэ. Кини астаабын арыыта, сыыра минньигэһинэн улууска, республика5а тиийэ биллибитэ. Үрдүк категориялаах маастар буола үүммүтэ. Василий Алексеев дьиҥнээх поэзиятын уһугуннаран күөртээбит, дьолун булбут сирэ Таатта буолар. Ол да иһин Таатта сирин-дойдутун,дьонун-сэргэтин,ааспыт историятын тустарынан үрдүк иэйиилээх хоһооннору суруйан хаалларбыта.Өссө оскуолаҕа сылдьан суруйбут хоһоонун редакциялаабыт,кэлин саха поэзиятын  эйгэтигэр киирэригэр күүс-көмө, сүбэ-ама буолбут улахан Убайа,ытыктыыр табаарыһа,норуот поэта Сэмэн Руфов бу курдук суруйар: ”…Василий Алексеев айыл5аттан бэриллибит талана киһини сөхтөрөр.Ол гынан баран аҥаардас талаанынан өр барбаккын- ону сайыннарарга таһыттан көмө наада.Чөркөөх Баһылайыгар оннук көмөлөһөөччүлэринэн буолбуттара, бастакытынан, кини поэзияны муҥура суох таптыыра, онно бастыын бэриниилээҕэ, поэт буоларга туохтан да торуллубат баҕата, дьулуура. Иккиһинэн,сахалыы уонна нууччалыы поэзияттан саамай таптыырын, бэйэтэ сөбүлүүрүн булан мындырдаан, чахчы туһанардыы, үөрэнэрдии ааҕара, итиннэ өссө литература атын да жанрдарын итиэннэ араас боппуруостарын, проблемаларын мэлдьи кэрэхсиирин киллэриэххэ сөп. Үсүһүнэн, Таатта үрэх тулалыыр эйгэтэ, кэрэ айылҕата, үтүө дьоно-сэргэтэ, булда-алда. Хоһооннорун үксүгэр дурдаҕа кус маныы олорон суруйабын диэн кэпсээччи. «Саамай бастыҥ булдум хоһоонум буолааччы», — диирин мин хаста да истибитим. Ол курдук саас, сайын, күһүн киниэхэ, Баал Хабырыыстыы эттэххэ, үлэлиир сиринэн «айылҕа күөх кабинета» буолара – кус маныыр дурдата, оттуур ходуһата, балыктыыр күөлэ, куобахтыыр, отоннуур чуумпу сис тыалара… Аны хайа да суруйааччы үлэтэ дьиэтин эйгэтиттэн эмиэ улахан тутулуктаах. Чөркөөх Баһылайыгар ыаллыы Кыйы нэһилиэгин кыыһа Екатерина Ивановна Өртүүкэбэ – Алексеева (биллиилээх поэт-фронтовик Иннокентий Өртүүкэп чугас аймаҕа) кырдьык даҕаны ыллыыр-айар музата буолбута – кини өйдөөбөтө уонна өйөөбөтө буоллар, Баһылай итинник тахсыылаахтык айыа-суруйуо биллибэт этэ. Ол да иһин бэриниилээх таптал туһунан үгүс хоһооннорун кэтэҕэр Екатерина Ивановна саҥата суох мичээрдии саһан турарга дылы…

Мин … элбэх хоһоону бэрийэн кэлбит оҕонньорбун, ол гынан баран Василий Алексеев курдук тапталы эҥин араастык эгэлгэлээн элбэхтик, үрдүк талааннаахтык хоһуйбут поэты өтөрүнэн көрсө иликпин диэхпин сөп.

Василий Алексеев таптал туһунан лиирикэтин сөбүлээччи улам элбээн иһэр. Кини хоһоонноро киһи этин-сааһын быыһынан музыка курдук сыыйыллан киирэллэр, ол да иһин бэл кырдьаҕас ааҕааччылар, өссө оннооҕор политиктар, улахан салайааччылар даҕаны кини лиирикэтин хайҕыы, сөҕө ааҕаллар… Кинигэлэрин кэлэр көлүөнэлэр ааҕалларын тухары кини иэйэр-куойар дууһата алааһын үрдүнэн сылаас сиккиэр буолан ил гынан иэдэскэ охсуллан ааһа туруохтун: этэ-сиинэ буору кытта буор буолтун да иһин, дьиҥнээх поэт кута-сүрэ хаһан да өлбөт аналлаах”.

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *