Тохсунньу 24 күнүгэр Чөркөөххө П.А.Ойуунускай аатынан саха Судаарыстыбаннаһын түмэлигэр суруйааччы Эдуард Иванович Ефремов – Дэхсини кытта көрсүһүү буолла. Эдуард Иванович экономика билимин доктора, 200-тэн тахса научнай ыстатыйа, 17 бөдөҥ научнай кинигэ (монография) ааптара. Саха өрөспүүбүлүкэтин наукаларын үтүөлээх деятеля, РФ наукатын уонна техникатын бочуоттаах үлэһитэ, “За заслуги перед Отечеством” уордьан иккис истиэпэннээх мэтээлин кавалера, Россия наукаларын Академиятын Сибиирдээҕи салаатын үтүөлээх, М.К.Аммосов аатынан ХИФУ бочуоттаах бэтэрээнэ. Россия суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ буолар.

Эдуард Иванович кэлин суруйууга ылсыбыт. Ол эрэн дохсуннук уонна хорсуннук үлэлээн саҕалаабыт. Аҕыйах сыл иһигэр 5 историческай романы суруйан таһаарда. Ол иһигэр 2020 сыллаахха бэчээттэппит “Кээрэкээн” романын көрсүһүүгэ ырыттыбыт. Ааҕааччылар бу кинигэни улаханнык биһирээбиттэрин биллэрдилэр. 400 эрэ тирааһынан бэчээттэммит. Өссө бэчээттэнэрэ буоллар диэн Чөркөөх олохтоохторо баҕа санааларын тиэртилэр. Көрсүһүү биир бэлиэ түгэнинэн Николай – 2 Ыраахтааҕы  коронациятыгар  Саха сириттэн баран кыттыбыт делегация састаабыгар киирсэн Э.И.Ефремов – Дэхси хос эһэтэ кыттыыта уонна ыраахтааҕыттан бэлэхтэппит кортигын тула  кэпсэтии, көрүү- истии буолла. Бу сэдэх история кэрэһитэ буолар күндү  бэлэҕи, өбүгэ ытык малын,  Эдуард Иванович Таатта биир бастыҥ тимир ууһугар Иннокентий Хрисанфович Татариновка реставрациялаппытын туттарыы буолла. Тимир ууһа дириҥ суолталаах ытык малы үйэтитиигэ, чөлүгэр түһэриигэ хайдах ылсан үлэлэспитин кэпсээтэ. Көрсүһүү кыттыылаахтара сөҕөн- махтайан иһиттилэр, илиилэригэр ылан тутан- хабан көрдүлэр.  Кэпсэтиигэ Таатта улууһун Бэтэрээннэрин сэбиэтин бэрэстээтэлэ М.А. Попова, Киин библиотекаттан С.В.Ефремова, бэйиэт- суруйааччы Е.А.Филатова- Сыгыйык, Түмэл дириэктэрэ М.Г. Аржаков санааларын эттилэр. Нэһилиэк баһылыга А.П.Семенов махталын биллэрэн эҕэрдэлээтэ. П.А.Ойуунускай аатынан Чөркөөх оскуолатын 10 кылааһын үөрэнээччилэрэ  көрсүһүүгэ кыттан история чахчыларыгар эбии билиини илэ- чахчы көрөн астыннылар. Биир дойдулаахпытыгар Э.И.Ефремов- Дэхсигэ кэлэн ыалдьыттаан , үлэтин билиһиннэрэн  истиҥ көрсүһүү тэриллибитигэр махтанан тарҕастыбыт.

Чөркөөхтөөҕү модельнай библиотека.