Россия Суруйааччыларын сойууһун уонна Саха сирин Суруйааччыларын сойууһун бырабылыанньатын чилиэннэрэ, норуот суруйааччыта, П.А.Ойуунускай аатынан судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата, Намжил Нимбуев аатынан 1 норуоттар икки ардыларынааҕы поэзия турнир кыайыылааҕа, СӨ үтүөлээх артыыската, поэт, прозаик, тылбаасчыт, документалист-суруйааччы Елена Васильевна Слепцованы – Куорсуннааҕы бэс ыйын 14-гэр үбүлүөйдээх күнэ буоларынан эҕэрдэлээн туран, ааҕааччыларбытыгар кини дойдутугар, дьонугар анаан суруйбут хоһооннорун билиһиннэрэбит.

Мин Таатта кыыһабын

Дьэндэйэр, дьэргэйэр сүүрүктээх,

Кылбайар, кытыастар долгуннаах,

Долгуйар, нусхайар кытыллаах

Аатырар алгыстаах мин Тааттам.

 

Эн дэхси күөх кырдалларгар,

Сипсиһэр имигэс иирэлэргэр,

Сэрэнэн бигээн, биһиктээн

Биһигини кэрэҕэ ииппитиҥ.

 

Алыптаах урсуҥҥар умсаахтаан,

Минньигэс ууларгын ыймахтаан,

Айар тыл албаһын иҥэринэн

Куорсун анньынан көтөбүт.

 

“Таатта” – диэн биир тылы истээт,

Тайахтаах да киһи сэҥээрэр,

Ол иһин бу кэрэ эн ааккын

Киэн тутта дуораччы этэбин.

 

Мин – Талыы Талба Таатта эбэ

Тапталлаах, махталлаах кыыһабын,

Иирэ талах имигэс курдаах

Истиҥ киһи этэ – дэтиэм.

 

                 Тааттам барахсан

Таптыыр,ахтар Таатта эбэм

Талаҕыгар мускуллан,

Таралыйа атаахтаан,

Таалалаан үөскээбитим.

 

Илииттэн сиэттиспит иирэлэр курдук

Иллээх кэргэҥҥэ кыра кыыс төрүөммүн,

Ийэ, аҕа тапталын, силиитин эмэммин

Истэр тухары – иринньэх кыыс дэтэрим.

 

Тардыы талах тамалҕана, талыы-мааны

Таайтарар табыгас тыллаахпын диэн

Киэмсийэ түстэххэ – кирсим быстыа,

Алаатын, арыый атыннык арбаныым:

 

Тааттам, Тааттам барахсан,

Тапталым сүмэтин татыма суох

Эппэр-хааммар, сүрэхпэр быарбар

Ыыппат ыар ыарыы оҥорон иҥэрбит.

 

Кытыан кытылыҥ суугуна – кулгаахпар,

Бөлкөй үөттэриҥ сипсиэрэ – дууһабар,

Утаппыты умсугутар ыраас ууҥ – баҕабар,

Мүөттээх, сымнаҕас салгыныҥ – сүрэхпэр.

 

Таптыыр, ахтар Таатта эбэм,

Сыллыыр, ууруур сирэм күөҕүм,

Силигилии мөхсөр сүрүм – кутум,

Сэрэбиэйбин уурбут Ийэ буорум.

 

Тохтобул алааһым

                     Суугунуур от үрэх тэллэхтэнэн

Буор модьоҕо томтор сыттыктанан

Тэҥкэ хара тыа суорҕаннанан

Быллараат быллаарынан хайынан

Сулустаах ийэ халлааҥҥа сууланан

Тохтобул алааһым барахсан

Тоҕо бэрдэй нуктаабытыҥ.

 

Дьикти нуурал сылааскынан

Иэдэспин имэрийэ илгийэн

Күүппүккүн эттэҕиҥ кэрэтиэн,

Ача күөх сыккынан күндүлээн

Сүрэхпин манньыта тыынаҥҥын

Суохтуургун биллэрэн ыллаҕыҥ

 

Эбэккээм, мин эмиэ эйиигин

Алыстык даҕаны аҕынным,

Түөспүн угуттуур тапталгын

Түүн ыга кууһаммын нуктуубун,

Кутум сүрүм тууйуллан

Күрээн манна кырынар,

Тардар биттээх түүллэриҥ

Санатан, аймаан ааһаллар.

 

Дьэ үктэнним, эйиэхэ.

Саныыр санаам былыта

Дьайҕарбыкка дылы гынна,

Аргыс буолбут ахтылҕаным

Аҕырыырга дылы гынна,

Ийэ буорум, Төрүт түөлбэм,

Тохтобул алааһым дорообо.

 

Төрөөбүт  оскуолабар

                    Билии- көрүү биһиктээх

Үөрэх- хаар кыһалаах

Көрчөх гынан көтүппүт

Көмүс ньээкэ уйабыт.

Элбэх да кэрэҕэ үөрэппит

Үтүөкэн учуутал дьоннордоох,

Оҕо саас оймообут олбуордаах

Төрөөбүт оскуолабыт барахсан.

 

Ким умнуой олоҕун устата

Маҥнайгы чугдаарбыт чуораанын,

Ким умнуой тыыннааҕын тухары

Кинигэ кыбыммыт түгэнин.

Долгуйа ахтыбат киһи суох

Сиэттиһэ улааппыт доҕотторун,

Бастакы сылаас иэйиитин

Сэмэй, ыраас тапталын.

Саас ылан истэҕин аайытын

Эйиэхэ тапталбыт күүһүрэр,

Ханна эрэ хаалбыт ырабыт

Ыраахтан ыҥырар уотугар.

 

Дойдум дьоно

                       Бүгүн мин доҕоттоор…

Дойдум дьонун көрсөммүн

Астына, дуоһуйа кэпсэтэн

Ахтылҕаммын таһаардым.

 

Тааттам дьоно барахсаттар

Дойдум курдук наҕыллар, холкулар

Үөрүнньэҥ оҕолуу майгылара

Кими баҕарар сэҥээрдэр.

 

Кинилэр ыраас ыралара

Ырааҕы ыйдаҥарда тыгар,

Төрүттэрин тымырдара

Тиҥийэ тэбииһи үйэлэргэ.

 

Дойдум дьоно барахсаттар

Олус да сэмэйгит, кэрэҕит,

Талыы Тааттам талбыт курдук

Талаанын да таһыччы.

 

Ийэбэр

Күһүҥҥү ардахтаах, хараҥа түүннэргэ

Эн намчы эйэҕэс ийэлии илиигэр

Симирик уоттаах чүмэчи тутаҥҥын,

Түннүгү одуулаан өр да өр тураҕын.

 

Хараҥа да сууйбат эн кэрэ мөссүөҥҥүн,

Куруутун кэтэһэр, санааргыыр хараҕыҥ

Бу дьикти симиҥниир чүмэчи уотугар

Оо, олус да кэрэ буоланнар көстөллөр.

 

Эн аргыый түннүккүн сэгэтиэҥ,

Күһүҥҥү курус тыал санньыаран

Аастыйбыт эн намчы баттаххын

Сэрэниин, сэрэнэн хамсатыа.

 

Оччоҕо эн дууһаҥ сөрүүкээн

Чүмэчиҥ уотунуу күөдьүйүө,

Саһархай хараххын симэҥҥин

Үгүһү, элбэҕи эргитэ саныаҕыҥ.

 

Эн өрүү күүтэҕин, күүппүтүҥ, күүтүөҕүҥ

Уһун түүн уугуттан уһуктан туруоҕуҥ –

Бу курдук үйэлэр тухары түннүгүҥ аттыгар

Күүт оҕоҥ үөрүүнэн эргиллэн кэлэрин.

 

Ийэм күүтэр

Бырастыы – диэн тылы этимэ ийэкээм,

Мин мантан букатын барбаппын,

Будулҕан тумаҥҥа муммаппын –

Биир киэһэ эн ааҥҥын тоҥсуйуом.

 

Оччоҕо үөрбүт, ууламмыт хараххар

Көрүөҕүм ийэлии иһирэх тапталгын,

Чэрдийбит илиигин ыга туппакка,

Кууһаммын ууруоҕум хатыҥыр бэйэҕин.

 

Кырыарбыт чанчыккын кистээмэ –

Ол өссө киэргэтэр эйиигин,

Кэрэ даа киһигин ийэкээм,

Кэл, олор, кэпсэтиэх астына.

 

Мөҕөҕүн ахтыбыт санааҕын кыйдаары,

Билбэккин эн тугу гыныаххын,

Аргыыйдык баттахпын сыллыыгын,

Астыммыт мичээргин кистиигин.

 

Мин үөрүүм – эн дьолуҥ,

Хомолтом – эн соруҥ,

Эрэнэ, долгуйа күүт өрүү

Күн киһим – таптыыр ийэкэм.

 

Сүбэлэр

            Эһэм оҕонньор этэрэ –

Дьону таптаа, оччоҕо

Дьоллоох буолуоҥ – диэн.

 

Эбэм эбэн этэрэ –

Куһаҕаны санаама, оччоҕо

Үтүөнү эрэ оҥоруоҥ – диэн.

 

Аҕам эмиэ этэрэ –

Аһыныгас буол, оччоҕо

Чэпчэки тыыннаныаҥ – диэн .

 

Ийэм барахсан этэрэ –

Истиҥ майгылан, оччоҕо

Чэпчэки тыыннаныаҥ – диэн.

 

Абаҕам сүбэлээн этэрэ –

Албыны утар, оччоҕо

Киргэ сыстыаҥ суоҕа – диэн.

 

Убайым куруук этэрэ –

Өһөс хааннан, оччоҕо

Элбэҕи ситиһиэҥ – диэн.

 

Эдьиийим такайан этэрэ –

Элбэҕи аах, оччоҕо

Билиилэниэҥ, көрүүлэниэҥ – диэҥ .

 

Учууталым үөрэтэн этэрэ –

Кыһаллаҥҥын үөрэн, оччоҕо

Киһи үтүөтэ буолуоҥ – диэн.

 

Бэйэм бэйэбэр этэбин –

Көнө суолу тут, оччоҕо

Киһи сиэринэн олоруоҥ – диэҥ.